Τέχνη, κουλτούρα και πολιτική στην Ανατολική και ΝΑ Ευρώπη

Διδάσκων / ντες: Μαυρογένη Σταυρούλα και Τσαντσάνογλου Μαρία

Περίληψη μαθήματος:

Το μάθημα επικεντρώνεται στο πεδίο σύζευξης της πολιτικής και της τέχνης. Παρακολουθεί τα πολιτικά ρεύματα σε συνάρτηση με τον τρόπο με τον οποίο η τέχνη προσέλαβε τις πολιτικές εξελίξεις εντός και εκτός των εθνικών συνόρων. Ταυτόχρονα εξετάζεται το πολιτικό πλαίσιο και οι κοινωνικές και φιλοσοφικές προϋποθέσεις που οδήγησαν στην εμφάνιση βασικών αισθητικών κατευθύνσεων.

Ειδικότερα θα εξεταστούν:

• Οι πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν στη δημιουργία εθνικών κρατών στην ΝΑ Ευρώπη και ο ρόλος της τέχνης στην διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας.
• Θέματα τέχνης και αισθητικής στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη της περιόδου από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την πρόσφατη ιστορία σε συνάρτηση με τις πολιτικές που τα διαμόρφωσαν.
• Τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά κινήματα και αισθητικές τάσεις από την ηθογραφία στον μοντερνισμό και από τις πρωτοπορίες στον σοσιαλιστικό ρεαλισμό, την ανεπίσημη τέχνη έως και τη νεότερη εννοιολογική τέχνη.
• Οι πολιτικές εξελίξεις και ο ρόλος της τέχνης και της κουλτούρας στην μετακομμουνιστική Ανατολική και ΝΑ Ευρώπη καθώς και ο επαναπροσδιορισμός της τέχνης και της κουλτούρας τόσο του Εαυτού, όσο και του Άλλου μετά την πτώση του κομμουνισμού και των νέων προκλήσεων.
• Θέματα σύνθεσης των τεχνών καθώς και η ένταξη της τέχνης στην παραγωγική διαδικασία μέσα από τον βιομηχανικό σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Nikola Mihov, Forget Your Past, Σόφια 2012

Συλλογικό, Πρόσωπα του μοντερνισμού: Η ζωγραφική στη Βουλγαρία, την Ελλάδα και τη Ρουμανία, 1910-1940, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, Αθήνα 2010

Συλλογικό, Σύγχρονη ευρωπαϊκή τέχνη: Η τέχνη των βαλκανικών χωρών, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2002

Χαραλαμπίδης, Άλκης. Η τέχνη του 20ού αιώνα, τόμ. Α΄-Γ΄, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995

Eric John Hobsbawm, Η εποχή των άκρων : Ο σύντομος εικοστός αιώνας 1914-1991, Θεμέλιο, Αθήνα 1999

Κάμιλα Γκρέι, Η Ρωσική Πρωτοπορία, μετάφραση Πέπη Ρηγοπούλου, εκδόσεις Υποδομή, 1987

Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Η συλλογή Κωστάκη Τόμοι 1-2, Άννα Καφέτση (επιμ.), Εθνική Πινακοθήκη – Ίδρυμα Α. Σούτσου, εκδ. Αδάμ, 1995

Matthew Cullerne Bown, Life under Stalin, Holmes & Meier Publishers, London 1991

 Οι Πέντε Εποχές της Ρωσικής Πρωτοπορίας, Μαρία Τσαντσάνογλου (επιμ.), Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, 2008

Μαρία Τσαντσάνογλου, Ρωσική Εναλλακτική Τέχνη 1956-1988, εκδόσεις ΚΜΣΤ, 2006

S.A. Mansbach, Modern Art in Eastern Europe – from the Baltic to the Balkans, 1890-1939, Cambridge University Press, 1997

Orlando Figgs, Ο χορός της Νατάσας. Πολιτισμική ιστορία της Ρωσίας, εκδ. Ηλέκτρα, 2006

The Cambridge Companion to Modern Russian Culture, Nicholas Rzhevsky (Editor) Cambridge University Press, 2012

Robert Bideleux, Ian Jeffries, A History of Eastern Europe: Crisis and Change, Routledge, 1998

Robin Milner-Gulland, Cultural Atlas of Russia and the Soviet Union, Checkmark Books; Rev Sub edition, 1998

Αναλυτικό πρόγραμμα μαθήματος:

Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα μαθήματος δείτε εδώ.